UTQG یا شاخص چسبندگی ، سایش و تحمل گرما چیست ؟

همانطور که میدانید بر روی لاستیک اعداد و علائمی وجود دارد که هر کدام نشان گر مشخصه ای از لاستیک است . قبلا در مورد سایز لاستیک ، شاخص بار و شاخص سرعت لاستیک صحبت کرده ایم . اما اطلاعات دیگری بر روی دیواره لاستیک وجود دارد که از نتایج تستهای متعدد بر روی تایر به نام  UTQG یا درجه بندی یکسان کیفیت تایر خبر می دهد .

شاید در ایران این تستها زیاد جدی گرفته نشود ولی در بسیاری از کشورهای اروپایی و آمریکا این تستها برای لاستیک الزامی است .

شایان ذکر است UTQG برای تایرهای برفی لازم نمی باشد .

در قوانین جدید حاکم بر آمریکا در تستها ، سه چیز معیار است و روی لاستیک مورد آزمایش قرار می گیرد .

۱ – دوام لاستیک

۲ – اصطکاک

۳ – تحمل دما

ضریب سایش (Tread Wear)

ضریب سایش عددی درج شده بر روی تایر است که صرفا یک میزان نسبی است که به عوامل زیادی مانند شرایط جغرافیایی ، نوع استفاده ، میزان باد تایر ، دما و غیره بستگی دارد . برای مثال لاستیک با ضریب سایش ۴۰۰ دو برابر لاستیک با ضریب سایش ۲۰۰ دوام و طول عمر دارد .

تولید کنندگان لاستیک در شش نقطه از تایر علامتهای مثلثی درج کرده اند که این علائم شاخص عاج لاستیک هستند (در بعضی از سایزهای بزرگتر کشاورزی ، تجاری و صنعتی ، به جای علامت مثلث از TWI استفاده می شود ).

اگر در این شش نقطه به قسمت عاج تایر نگاه کنید در کف شیارها یک نوار عرضی برجسته که معمولا ارتفاعی بین ۱٫۵ تا ۱٫۸ میلیمتر دارد دیده می شود ، که نشانگر عمر مفید لاستیک است ، اگر عاج تایر ساییده شود و به این نوار برسد در حقیقت عمر مفید تایر به اتمام رسیده و باید لاستیک خودرو تعویض شود . در صورتی که در این شرایط لاستیک نو جایگزین نشود ترمزگیری خودرو بسیار ضعیف شده و در پیچهای جاده کنترل خودرو سخت شده و معمولا برای کنترل خودرو با مشکل روبرو خواهید شد .

ضریب اصطکاک (Traction)

توانایی لاستیک در متوقف کردن خودرو ، روی آسفالت و بتن خیس را ضریب اصطکاک می نامند و با علائم  AA – A – B – و C نمایش داده می شود به طور مثال لاستیک با علامت AA  ضریب اصطکاک قویتری نصبت به تایری با علامت C دارد . شایان ذکر است که ضریب سایش لاستیک Tread Wear در نتیجه این تست دارای تاثیر مستقیم و مفید است .

ضریب دما Temperature

یکی از دلایل اصلی فرسایش تایر گرماست . حرارت و گرما کارکرد و دوام لاستیک را به شدت تحت تاثیر قرار داده و عامل اصلی بیشتر خرابی های تایر قبل از به پایان رسیدن عمر تایر است .

بنابراین موضوع گرمای درونی تایر و میزان توانایی لاستیک در مقابله با حرارت از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و یکی از مهمترین فاکتورهای انتخاب لاستیک در بسیاری از کشورها به حساب

می آید . دمای لاستیک در حرکت روی آسفالت یا بتن افزایش می یابد و هرقدر میزان بار وارد شده بر تایر و سرعت خودرو بیشتر باشد به همان نسبت مقدار گرمای درونی لاستیک نیز بالاتر می رود

، که این افزایش دما و گرمازایی در لاستیک های مختلف بسته به نوع ساختار ، نوع آمیزه (خمیر لاستیک ) ، جنس کائوچو ، جنس الیاف و غیره متفاوت است . جنس لاستیک و ساختار آن در ضریب

دمای نسبت داده شده به تایر بسیار موثر است بنابراین ضریب اصطکاک و ضریب سایش که پیش تر توضیح داده شد ، در رتبه بندی آن بی تاثیر نیست .

برای رتبه بندی میزان تحمل دما تایر از حروف  A – B – C استفاده میشود که حرف  A بیانگر بیشترین میزان تحمل لاستیک در مقابل دمای بالا بر اثر حرکت با سرعت زیاد می باشد .

یکی از آزمون های انجام شده توسط تولید کننده برای بدست آوردن میزان تحمل دمای لاستیک ، جهت توانایی تحمل دمای بالا ، تایر ها را در سرعت بالا تست می کنند . برای کسب پایین ترین

درجه (c) تایر باید به مدت ۳۰ دقیقه در سرعت ۱۳۵ کیلومتر بر ساعت حرکت کند و تغییر شکل و خرابی در آن صورت نگیرد .

منبع : ایران مارشال